Spowiedź i psychoterapia - fragment 16

Z punktu widzenia psychologii problem w c i e l e n i a w ż y c i e, urzeczywistnienia rezultatów spowiedzi – to nie tylko problem naszego braku woli i naszej krótkiej pamięci
- to problem n a s t a w i e n i a, a więc wewnętrznej gotowości do działania w ustalony sposób – jeden z ważniejszych w psychologii.
Pewna reguła psychologii głosi: jeśli człowiek znalazł się w napiętej sytuacji społeczno – psychologicznej, będzie działać najczęściej według logiki tej sytuacji, a nie według logiki swojej wolnej woli. Możliwość pozostania wiernym sobie polega na tym, aby uniknąć znalezienia się w takiej sytuacji, albo wejść w tę sytuację z wewnętrznym mocnym nastawieniem, z wcześniej rozwiniętą w sobie gotowością do działania w ustalony sposób.

N a s t a w i e n i e może być dla wolnej woli przewodnikiem w gąszczu sił tego świata, nie tylko jako pogląd, ale jako m o c.
Wyrzucamy sobie, że za każdym razem nie wystarcza nam woli i heroizmu, żeby po spowiedzi zachować postanowienie czystości. Ale może należałoby przybrać mniej romantyczną postać ogrodnika, który za pokutę otrzymał kilka ziaren i trzeba je zachować, posiać, podlewać i stopniowo hodować. To właśnie nastawienie daje nam taką możliwość.
Nastawienie to człon psychologiczny, który jednoczy w sobie to, co wewnętrzne i to, co zewnętrzne, świadomość i zachowanie.
Nastawienie duchowe tworzy się poprzez zjednoczenie modlitwy i działania.

Jak można to osiągnąć z punktu widzenia prawidłowości psychologicznych?
Na przykład jednym z rezultatów własnego postępowania w czasie spowiedzi mogą być maleńkie, proste obietnice dane Bogu i sobie – poprosić skrzywdzonego o wybaczenie, odwiedzić zapomnianego, podziękować temu, wobec kogo byliśmy niewdzięczni.
Jak ustrzec te małe przyrzeczenia od zapomnienia i zagubienia wśród codziennej krzątaniny? Mamy w tym celu cudowne duchowe narzędzie – regułę modlitewną.
Czemu by, na przykład do króciutkich modlitewnych wezwań św. Jana Chryzostoma ze zbioru modlitw na nadchodzący sen, nie włączyć, pośród próśb o wybawienie od wiecznych mąk, czegoś prostszego: Panie, dodaj mi sił odwiedzić Irinę Aleksandrownę; Panie, daj stanowczość, aby poprosić Miszę o wybaczenie. (cdn)

Исповедь и психотерапия - фрагмент 16

С точки зрения психологии проблема воплощения, реализации результатов покаяния - это не столько проблема нашего безволия и нашей забывчивости, это проблема установки. Понятие установки, то есть внутренней готовности действовать определенным образом, является одним из важнейших в психологии. Один из психологических законов гласит: если человек попал в напряженную социально-психологическую ситуацию, он будет действовать чаще всего по логике сил этой ситуации, а не по логике своей свободной воли. Возможность остаться верным себе состоит в том, чтобы избежать попадания в ситуацию, либо войти в ситуацию с внутренней интенсивной установкой, заранее развитой в себе готовностью действовать определенным образом. Установка может не просто мыслью, а силой и послужить проводником свободной воли стать в гуще сил мира.

Мы корим себя, что всякий раз нам не хватает воли и геройства, чтобы после исповеди удержаться в подвиге чистой жизни. Но может быть стоит принять менее романтический образ огородника, который получил в покаянных трудах несколько зерен и их нужно сохранить, укрыть, поливать и постепенно выращивать. Вот установка и дает нам такую возможность.

Установка - психологический орган, который объединяет в себе внутреннее и внешнее, сознание и поведение. Создание духовной установки идет через объединение молитвы и действия. Как этого с точки зрения психологических закономерностей можно добиться технически?

Например, одним из результатов покаянного самоанализа могут быть маленькие простые обещания Богу и себе - попросить прощения у обиженного, навестить забытого, поблагодарить, того, к кому мы оказались неблагодарны. Как сберечь от суеты и забывчивости эти маленькие обеты? У нас есть для этого чудесный духовный инструмент - молитвенное правило. Почему бы, например, в число коротеньких молитвословий св. Иоанна Златоустого из молитв на сон грядущим не включить среди просьб об избавлении от вечных мук и кое-что попроще: Господи, дай мне сил навестить Ирину Александровну, Господи, дай решимости попросить прощения у Миши. (Продолжение следует)